หากใครได้เดินทางมายังเชียงใหม่หรือล้านนาในอดีต อาจเคยสังเกตเห็นป้ายหน้าร้านอาหารมุสลิม ที่มิได้เขียนชื่อร้านเพียงอย่างเดียว แต่กลับมีตัวเลข 786 หรือบางทีก็เป็นรูปดาวกับเดือนเสี้ยวติดอยู่ด้วย สำหรับผู้คนทั่วไป ตัวเลขนี้อาจไม่มีความหมายใด แต่สำหรับชาวมุสลิมแล้ว มันคือสัญลักษณ์ที่บอกถึง “ร่องรอยแห่งศรัทธา”
786 มาจากไหน?
ประเพณีนี้มีรากมาจากโลกมุสลิมเอเชียใต้ โดยเฉพาะอินเดียและปากีสถาน ซึ่งนิยมใช้ตัวเลขแทนตัวอักษรอาหรับตามระบบ อับญัด (Abjad Numerals) ที่ให้ค่าเลขประจำตัวอักษร เช่น อะลีฟ = 1, บา = 2, ญีม = 3 ไปจนถึง ฆ็อยน์ = 1000
เมื่อแทนค่าประโยคศักดิ์สิทธิ์ بسم الله الرحمن الرحيم (บิสมิลลาฮิรเราะฮฺมานิรเราะฮีม – “ด้วยพระนามของอัลลอฮฺ ผู้ทรงกรุณาปรานี ผู้ทรงเมตตาเสมอ”) ผลรวมของตัวเลขทั้งหมดคือ 786 พอดี
จึงเกิดธรรมเนียมว่า เลข 786 สามารถใช้แทนถ้อยคำศักดิ์สิทธิ์นี้ได้ และกลายเป็นรหัสลับที่เข้าใจกันในหมู่มุสลิมเอเชียใต้
#จากอินเดีย–ปากีสถาน สู่ล้านนา
เมื่อชาวมุสลิมจากเอเชียใต้เข้ามาตั้งถิ่นฐานในล้านนาในสมัยรัชกาลที่ 5 พวกเขานำวิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม และธรรมเนียมนี้ติดตัวมาด้วย เลข 786 จึงปรากฏตามหน้าร้านอาหารมุสลิมในเชียงใหม่ ลำปาง หรือแม้แต่ในป้ายประกาศของชุมชนเล็ก ๆ
สำหรับชาวมุสลิมล้านนา เลข 786 ทำหน้าที่ทั้งเป็น เครื่องหมายบอกตัวตน และ สัญลักษณ์ทางศรัทธา คล้ายกับการติดดาว–เดือนที่เข้าใจง่ายในสายตาสังคมกว้าง
#การใช้เลข 786 ในชีวิตประจำวัน
นอกจากหน้าร้านอาหารแล้ว ธรรมเนียมการใช้เลขนี้ยังแพร่หลาย เช่น
บนซองจดหมายหรือเอกสารการค้า : ชาวมุสลิมอินเดียมักเขียนเลข 786 มุมกระดาษแทนการเริ่มต้นด้วย บิสมิลลาฮฺฯ
ในการ์ดเชิญหรือพิธีแต่งงาน : ใช้เพื่อแสดงถึงการเริ่มต้นด้วยพระนามของพระผู้เป็นเจ้า
ในงานศิลป์ : บางครั้งถูกออกแบบคู่กับลวดลายเรขาคณิตและอักษรอาหรับ
#ข้อถกเถียงทางศาสนา
แม้จะเป็นที่นิยม แต่บรรดานักวิชาการอิสลามจำนวนมากได้อธิบายว่า การใช้เลข 786 ไม่มีหลักฐานจากอัลกุรอานหรือแบบอย่างของท่านศาสนทูตมุฮัมมัด ﷺ การคำนวณตัวเลขดังกล่าวเป็นเพียงธรรมเนียมท้องถิ่นของมุสลิมเอเชียใต้ ไม่ใช่บทบัญญัติทางศาสนา
บางท่านยังเห็นว่า การแทนถ้อยคำศักดิ์สิทธิ์ด้วยตัวเลขอาจทำให้สาระสำคัญถูกลดทอนลง และควรเขียนประโยค บิสมิลลาฮฺฯ ออกมาตามเดิมเพื่อให้เกียรติแก่พระนามของพระผู้เป็นเจ้า
#ปัจจุบัน : ร่องรอยที่ยังเหลืออยู่
ทุกวันนี้ การใช้เลข 786 ในล้านนาอาจพบเห็นได้น้อยลง แต่ยังคงปรากฏในบางร้านอาหารเก่าแก่ หรือในเอกสารที่สืบทอดมาจากอดีต ในปากีสถานและอินเดีย เลข 786 ก็ยังคงเป็นสัญลักษณ์ที่มองเห็นได้ทั่วไป
✨ เลข 786 จึงไม่ใช่เพียงตัวเลขธรรมดา แต่คือ “รหัสลับ” ที่บอกเล่าถึงการเดินทางของผู้คน ความเชื่อ และการผสมผสานทางวัฒนธรรมที่เดินทางจากเอเชียใต้สู่ล้านนา และยังคงทิ้งร่องรอยให้เราได้ศึกษาในวันนี้
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น
โปรดใช้วิจารณญานในการแสดงความคิดเห็น